Emissiefactoren: de valuta van klimaatverandering

In de wereld van CO2-emissieberekeningen zijn emissiefactoren de wisselkoersen die ons vertellen hoeveel "koolstofvaluta" ondernemingen uitgeven bij elke activiteit. Net zoals beleggers de waarde van valuta's bestuderen om investeringen te doen, gebruiken we emissiefactoren om de klimaatimpact van de onderneming en de keten te begrijpen. Als we bijvoorbeeld willen weten hoeveel CO2 er vrijkomt bij het gebruik van elektriciteit, raadplegen we de emissiefactor voor de specifieke energiebron die wordt gebruikt om die elektriciteit op te wekken. Deze factor vertelt ons hoeveel CO2 er wordt uitgestoten per eenheid elektriciteit, waardoor we kunnen bepalen hoe "duurzaam" ons energiegebruik is.

Hoe werkt een emissiefactor?

Emissiefactoren zijn getallen die helpen bij het berekenen van de impact van een product of activiteit op het klimaat, specifiek van de de uitstoot van Greenhouse Gases (broeikasgassen, afgekort: GHG). Ze vertegenwoordigen het gemiddelde ‘bedrag’ aan GHG, zoals CO2, dat vrijkomt per eenheid van een specifieke grondstof of proces. Bijvoorbeeld, een emissiefactor voor aardgas kan 67 kg CO₂e per GJ (WTW) zijn, wat betekent dat er 67 kg CO₂e wordt uitgestoten voor elke gigajoule aardgas die wordt gebruikt. Gigajoule wordt vaak gebruikt als het gaat over het energieverbruik van aardgas en kan omgerekend worden naar kilowattuur. Well to Wheel (WTW) pakt de uitstoot van zowel de voorketen als de directe emissies samen.

Complexiteit bij gebruik van emissiefactoren

Net zoals de financiële markten volatiel kunnen zijn en onderhevig aan verschillende interpretaties, kunnen emissiefactoren ook verwarrend zijn. Verschillende regio's en organisaties kunnen verschillende methoden gebruiken om emissiefactoren te berekenen, wat kan leiden tot inconsistenties en verwarring. Doordat emissiefactoren worden bepaald met behulp van verschillende methoden, zoals tests ter plaatse, wiskundige modellering of het balanceren van materialen, kunnen ze variëren afhankelijk van factoren als de onderzoeksmethodologie, regio en tijdsbestek.

Ook zijn emissiefactoren niet perfect en betreffen vaak een schatting. Ze bevatten geen details zoals de exacte hoeveelheid, afstand, duur of andere relevante aspecten van de inputmaterialen en processen. Deze details worden activiteitsgegevens genoemd, die moeten worden verstrekt om een CO2-voetafdruk te berekenen. De emissiefactoren zijn verkrijgbaar uit verschillende bronnen, waaronder overheidsinstanties, onafhankelijke instanties en commerciële databases. 

Emissiefactoren zijn essentieel voor het berekenen van een koolstofvoetafdruk, maar ze zijn niet de enige benodigde gegevens. Hoe meer primaire gegevens (werkelijke metingen) een bedrijf kan opnemen in zijn berekeningen, hoe nauwkeuriger de bepaling van de koolstofvoetafdruk zal zijn. 

Transparantie over emissiefactoren door de CSRD

In de CSRD standaard ESRS E1-6 is opgenomen dat een onderneming rapporteert over de methodologieën, significante aannames en emissiefactoren die zijn gebruikt om broeikasgasemissies te berekenen of te meten (voor alle scopes). Dit moeten geschikte en consistente emissiefactoren zijn. In de toelichting worden ook de redenen opgenomen waarom deze factoren zijn gekozen inclusief een referentie of link naar de gebruikte rekentools. 

Met transparantie een oplossing voor complexiteit

Een mogelijke oplossing voor deze complexiteit is het bevorderen van transparantie en standaardisatie in het proces van emissiefactorberekening. Door gemeenschappelijke methoden en normen vast te stellen, kunnen we de consistentie vergroten. De CSRD zal hierbij helpen. Daarnaast kunnen technologische innovaties, zoals geavanceerde sensoren en monitoringssystemen, ons helpen om nauwkeuriger en realtime gegevens te verzamelen, waardoor de kwaliteit van emissiefactoren verbetert.

Aan de slag met emissiefactoren

Niet alle emissiefactoren zijn dus gelijk. Ga aan de slag met de berekening en houd rekening met de volgende punten: 

• Zorg ervoor dat een onderneming de juiste factoren selecteert die nauwkeurig de CO2-uitstoot van de specifieke bedrijfsactiviteiten weerspiegelen. Gebruik factoren die specifiek zijn voor de branche, regio en gebruikte technologieën.
• Emissiefactoren kunnen evolueren naarmate nieuwe gegevens beschikbaar komen en methodologieën worden verbeterd. Blijf op de hoogte van eventuele updates en veranderingen in emissiefactoren om ervoor te zorgen dat uw berekeningen zo nauwkeurig mogelijk zijn. Zie ook hiervoor de recente 2024 update van CO2emissiefactoren.nl.
• Vertrouw niet blindelings op emissiefactoren. Valideer de gegevens en verifieer de nauwkeurigheid van  emissieberekeningen. 
• Emissiefactoren kunnen worden toegepast op alle aspecten van de bedrijfsvoering in de keten, niet alleen op directe emissiebronnen zoals voertuigen of fabrieken. Denk na over hoe emissiefactoren kunnen worden gebruikt om indirecte emissies te kwantificeren, zoals die veroorzaakt door toeleveringsketens of zakelijke reizen.
• Transparantie is essentieel als het gaat om het gebruik van emissiefactoren en het verminderen van CO2-uitstoot. Door de CSRD-rapportage communiceert de onderneming openlijk over inspanningen om emissies te meten, te beheren en te verminderen. 

Het uitvoeren van emissieberekeningen en het opstellen van rapportages is in de praktijk een complex proces. Om deze taken goed uit te voeren, is het van belang om over voldoende expertise te beschikken. Het is daarom aan te raden om bij aanvang van het proces de hulp in te roepen van een ESG-adviseur. Door gebruik te maken van de kennis en ervaring van een gespecialiseerde adviseur, kan het proces efficiënter en effectiever worden uitgevoerd.

Meer informatie

Is uw organisatie aan het nadenken over het berekenen van uw CO2-uitstoot of het opstellen van een CSRD-rapportage? Of heb je vragen over het rapporteren over uw klimaatimpact? Neem gerust contact op met een van onze CO2-specialisten.

Neem contact op