Samenwerking in de sector bij implementatie CSRD levert grote voordelen op

Nu de CSRD en de ESRS finaal zijn gepubliceerd, gaan veel ondernemingen   aan de slag met de implementatie van de ESG-rapportage. Voordat duidelijk is waar je moet beginnen met rapporteren over duurzame thema’s, ben je zo een half jaar verder. Pas daarna kun je beginnen aan de echte implementatie van beleidsaanpassingen, processen inrichten en het verkrijgen van de juiste data. Dit is een lang en intensief traject. Zeker als het volledig vanuit de onderneming zelf gedaan moet worden, en helemaal als er nog geen ervaring is met rapportage op ESG-thema’s. Maar waarom zou je deze reis in je eentje doorlopen? Kan je niet beter samenwerken en de investering in kennis en tijd delen? De eerste stappen naar compliance volgens de CSRD zijn juist uitermate geschikt om samen te werken binnen de sector.

Samenwerken op de eerste stappen van de CSRD:

1. Stel een gezamenlijke analyse van de waardeketen op
Voor veel ondernemingen in dezelfde sector zijn er grote overeenkomsten in de waardeketen. De eindgebruikers en (soorten) leveranciers zijn vaak hetzelfde. Ook zijn de activiteiten in de eigen organisatie vergelijkbaar. Zoals de definitie in de ESRS beschrijft, bestaat een waardeketen uit een scala van activiteiten, bronnen en relaties om de dienst of product te leveren. Het samen opstellen van overeenkomstige activiteiten, gebruikte bronnen (menskracht of materialen) en de zakelijke relaties die onderdeel van de waardeketen in de sector zijn, is dus efficiënter dan het wiel zelf uitvinden per individuele onderneming. Natuurlijk zijn er organisatiespecifieke elementen in een keten die op basis van het waardeketenraamwerk van de sector kunnen worden toegevoegd of aangepast worden.

2. Ga samen in gesprek met stakeholders
Ook hier geldt dat samenwerken met sectorgenoten betere kwaliteit en efficiëntie oplevert. Denk eens na over alle betrokken stakeholdergroepen, zoals toezichthouders, investeerders, NGO’s, maar ook alle klanten en leveranciers, die dezelfde duurzame thema’s in een sector belangrijk vinden. Door samen op te trekken en interactie te zoeken met deze groepen om de thema’s naar boven te halen, breng je de sector dichter bij elkaar op essentiële thema’s en bespaar je daarmee nog eens tijd door samen in gesprek te gaan met deze groepen. Het is nog efficiënter als een branchevereniging samenwerking kan initiëren of sectorale richtlijnen op kan stellen  .

3. Doorloop samen de dubbele materialiteitsanalyse
Een dubbele materialiteitsanalyse (DMA) is een intensief maar essentieel traject in de route naar een CSRD-rapportage. Een onderneming moet een aantal stappen doorlopen om tot de meest belangrijke impact, risico’s of kansen per ESG onderwerp te komen. In een sector spelen vaak dezelfde (actuele) thema’s. Ook hebben ondernemingen vaak soortgelijke businessmodellen die overeenkomstige impact maken of risico’s met zich meebrengen. Vaak is dit al op branche- of sectorniveau samengevat in samenwerkingsovereenkomsten op duurzaamheid. Denk hierbij aan de Green Deal Duurzame Zorg van de zorgsector. Hierin zijn 5 thema’s centraal gezet als het gaat om impact op duurzaamheid. Maar ook binnen andere sectoren zijn reeds afspraken gemaakt op milieu- of sociale onderwerpen. Dit is een goede basis van een longlist van thema’s die onderdeel van een DMA kunnen zijn. Zo’n lange lijst met onderwerpen, die hoogstwaarschijnlijk leiden tot de meest materiele ESG-thema’s, kan als sector samen worden opgepakt. Samen nadenken over impacts, risico’s en kansen, onderbouwd door actualiteiten, onderzoeken of gewoon ‘gezond verstand’, helpt ondernemingen met een sterke basis voor hun eigen DMA. Hiermee kan een groot deel al worden ingevuld en als sectorstandaard worden gezien.

4. Denk ook na over sector KPI’s en de EU Taxonomie
Een volgende stap is om na te denken over welke informatie en datapunten in de sector het meest relevant zijn. Dit kan dan gezamenlijk verder worden uitgewerkt. Een goed voorbeeld is de invulling van de EU Taxonomiecriteria voor de bouw en vastgoedsector door de Dutch Green Building Council. Deze technische vereisten zijn door sectorspecialisten opgesteld en met elkaar afgesproken als invulling van de EU Taxonomie uitwerking.

Voordelen van samenwerken

Eigenlijk zijn er alleen maar voordelen van samenwerken:
  • Consensus: helpt bij beoordeling door de externe accountant. 
  • Delen van kennis en expertise: In een sector zitten ook voorlopers op gebied van ESG-rapportage. Deze partijen kunnen hun kennis en ervaringen delen met (kleinere) ondernemingen die net beginnen met het rapportage over duurzaamheid.
  • Synergie: Het delen van inspanningen en inzet van mensen zorgt voor het sneller en beter opstellen van deze bouwstenen van de CSRD. 
  • Innovatie: Het samenwerken in de sector brengt meer innovatiekracht en hieruit kunnen creatieve oplossingen komen die helpen bij het implementeren van de CSRD.
  • Holistische aanpak: Samenwerken met verschillende invalshoeken zorgt voor een bredere en sterkere visie op bepaalde onderwerpen. Hiermee kan je meer maatschappelijke en mogelijke economische impact maken.
  • Partnerships: Door aan het begin van de CSRD-implementatie samen te werken, kunnen er mooie duurzame initiatieven ontstaan om bijvoorbeeld klimaatdoelen te behalen of meer sociale impact te maken.
  • Voordeliger: De nieuwe rapportagerichtlijnen vergen een behoorlijke investering. Gedeelde kosten kunnen daardoor leiden tot significante besparingen. 
Kortom: ga niet zelf aan de slag maar werk waar mogelijk samen in de sector of branche om voordelen te behalen in het opstellen van de CSRD-rapportage. Als er nog geen initiatief is in de sectorverenigingen of brancheorganisaties kun je misschien als onderneming zelf het initiatief nemen om samen aan de slag te gaan.